Mówiąc
o retoryce w pierwszej kolejności myślimy o antycznych mówcach, publicznych
przemówieniach oraz wszystkim znanej definicji określającej ją jako sztukę
pięknego wysławiania się. Zapominamy jednak jak groźną bronią są słowa oraz o
tym, że odpowiednio użyte mogą znacząco wpływać na innych. Właśnie tę sztukę w Zakazanej retoryce próbuje przybliżyć
nam Gloria Beck.
Manipulacja kojarzy się
większości społeczeństwa z czymś nieetycznym, budzącym wątpliwości moralne. W
rzeczywistości sztuki tej uczyliśmy się już od pierwszych aktów komunikacji w
których braliśmy udział. Jako dzieci próbowaliśmy swoim zachowaniem wymusić na
rodzicach zakup zabawki, podczas edukacji szkolnej wywieraliśmy wpływ na
rówieśników i to, jak byliśmy przez nich odbierani, natomiast w późniejszych
etapach życia starając się o pracę, gdzie pracodawcy przedstawiamy się w samych
superlatywach. Wynika z tego, że manipulacja jest powszechna i w dużej mierze
używana nieświadomie, mechanicznie. Zastanówmy się zatem, co może się stać, gdy
będziemy posiadać pełną świadomość siły słowa, gestów oraz zaznajomimy się z
naturalnymi reakcjami potencjalnych odbiorców naszego komunikatu?
Właśnie na to pytanie
odpowiedzi udziela nam w swoim podręczniku manipulacji Gloria Beck. Przedstawia
nam 30 technik wywierania wpływu na grupy lub jednostki. Według autorki, dzięki
zapoznaniu się z przedstawionymi przez nią metodami oraz przypuszczalnym przebiegiem
zdarzeń, jesteśmy w stanie przewidzieć i wykorzystać praktycznie każdą znaną
nam bliską lub zupełnie nową osobę. Nauczymy się wzbudzać zainteresowanie w
oczach kogoś na kim nam zależy, rozwiniemy umiejętność wykorzystywania
pojawiających się szans przy niewielkim użyciu manipulacji w celu uzyskania
awansu społecznego, czy też na ścieżce kariery. Dowiemy się także jak rozbić
nieprzychylne nam grupy, wprowadzając chytrze wśród ich członków zamęt oraz
nieporozumienia, nie wzbudzając tym samym niczyich podejrzeń.
Dla osoby całkowicie
nieobeznanej w poruszanej tematyce forma książki nie powinna sprawić
najmniejszego problemu. Została ona napisana prostym językiem, pojawiają się w
niej dokładne opisy i rady od autorki, a każda technika oznaczona została tzw.
Skalą etycznych wątpliwości. Im wyższy jej wskaźnik tym większe wahanie powinno
budzić jej użycie. Jest ona na tyle przydatna, że uświadamia nam faktyczny
stopień ingerencji w uczucia, emocje, a niekiedy, jak na przykład w technice
hipnozy, świadomość innego człowieka.
Wiedzę zdobytą po
przeczytaniu lektury można wykorzystać na dwa sposoby. Pierwszy z nich wiązać
się będzie z nauką technik dla własnych korzyści. Drugi natomiast, mniej
spektakularny, choć równie praktyczny, zadba o nasze bezpieczeństwo, a
świadomość o możliwych niebezpieczeństwach czyhających ze strony otoczenia nie
pozwoli nam paść ofiarą manipulacji. Uważam, że warto zapoznawać się z tytułami
takimi jak Zakazana retoryka, ponieważ
im większa nasza wiedza w danym temacie, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że
zostaniemy wykorzystani.
Adrianna Sałecka
ada.sal@o2.pl