Zero waste odpowiedzią na marnowanie żywności

Zero waste to nurt zakładający produkowanie jak najmniejszej ilości śmieci oraz kreatywne (w tym ponowne) wykorzystywanie każdej rzeczy, także produktu spożywczego. Jakkolwiek pomysł może budzić skrajne emocje (choćby ze względu na fakt, że trudno poddawać recyklingowi śmieci, których większość składa się z kilku różnych elementów), to warto zastosować odzysk w kwestiach żywieniowych. Wszystko po to, by wyrzucać jak najmniej jedzenia, a przez to – pieniędzy.

Jak wygląda kwestia gospodarowania produktami spożywczymi w naszym kraju? Ile rocznie wyrzucamy jedzenia? Warto mieć świadomość, że niejednokrotnie żywność przeznaczona do utylizacji jest pełnowartościowa i może śmiało zostać wykorzystana.  Czy można coś zmienić? I jak się do tego zabrać? Dotychczas tym zagadnieniem zajmowały się tylko Banki Żywności. Teraz tematem zainteresowały się także kraje europejskie, które wprowadzają normy, mające na celu zmniejszyć niechlubne statystyki wyrzucania jedzenia. Swoją politykę powoli zmieniają koncerny żywieniowe, a także zwykli ludzie, którzy chcą trochę zaoszczędzić i mniej marnować. Trend promują również osoby popularne. Przyznawane są nagrody, ukazują się liczne wydawnictwa traktujące o zero waste. Wszystko po to, by zmieniać świadomość i wprowadzać lepsze rozwiązania.

Tyle hałasu – jest o co?

Przeciętny Polak wyrzuca 4 kg pokarmu miesięcznie. Nie wydaje się to być jakąś wielką stratą, prawda? Ale fakt, że statystyczna rodzina umieszcza w ten sposób w koszu ok. 2,5 tys. zł miesięcznie, zaczyna przemawiać do naszej wyobraźni. A jeśli dołożyć do tego informację o tym, że wszyscy razem wyrzucamy rocznie ok. 9 mln ton żywności?

Warto dopowiedzieć, że z tej liczby aż 7 mln to tony żywności usuwane podczas produkcji, transportu i dystrybucji. Nadal obowiązują absurdalne normy, narzucające konkretny wygląd danego produktu, które wykluczają go w ogóle z obrotu.  Wiele hipermarketów stosuj też zasadę, zgodnie z którą duża część warzyw i owoców jest wycofywana po jednym dniu, nawet jeżeli nie zmieniła się ich jakość. Na szczęście Unia Europejska podejmuje już kroki mające na celu korzystne zmiany.

Tak samo jest z datą ważności w niektórych produktach. Należy zaznaczyć, że rozróżniamy dwa rodzaje: „należy spożyć do” (czyli do kiedy można coś zużyć bez obaw o świeżość) i „najlepiej spożyć przed” (do kiedy możemy mówić o minimalnej trwałości produktu). Takie oznaczenia na suchych produktach (kasza, ryż, mąka) oraz na occie czy oleju nie mają znaczenia, gdyż są to rzeczy, które odpowiednio przechowywane nie psują się.

Jak zmienić złe nawyki i zrobić pyszne danie z niczego?

Po pierwsze, należy zorientować się, czy przypadkiem nie kupujemy za dużo. Okazuje się, że wiele osób popełnia ten błąd. Często nadwyżka jedzenia zepsuje się zanim zdążymy ją spożyć. Dlatego dobrym pomysłem jest robienie listy zakupów. Po drugie, warto robić zakupy na bieżąco, a nie na zapas. Poza tym zaplanujmy jadłospis na kilka dni, z uwzględnieniem wykorzystania ewentualnych resztek z poprzednich posiłków. Po co wylewać niedojedzony rosół z niedzieli, jeśli na jego bazie możemy stworzyć boską pomidorową na poniedziałek? Okazuje się, że nawet ze zwiędłej sałaty można zrobić całkiem niezłą przekąskę,  piekąc ją w sosie miodowo-czosnkowym. Inspiracji jest mnóstwo, a szukać ich możemy w książkach czy w Internecie.

Nie można zapominać o właściwym przechowywaniu produktów spożywczych, tak, aby jak najdłużej zachowały świeżość i wartości odżywcze. Okazuje się, że w lodówce na różnych półkach panuje inna temperatura, a to ma wpływ na produkty, które tam trzymamy. Dlatego warto ułożyć osobno owoce, warzywa, nabiał i wędliny, bo to także nie jest bez znaczenia. Dodatkowo zaleca się korzystanie z pojemników wielokrotnego użytku, które zapobiegają przechodzeniu zapachów oraz wydłużają żywotność jedzenia. Warto zapoznać się z innymi przydatnymi trickami, których pełno jest w Internecie.

Sławni kucharze w służbie zero waste

Jeśli „używanie resztek” brzmi odstręczająco, jak wytłumaczyć fakt, że tyle znamienitych osobistości świata kulinarnego serwuje dania no waste? Takie posiłki cieszą się ogromną popularnością ze względu na swoje walory smakowe i są sprzedawane za zawrotne sumy.

Kucharz byłego prezydenta Baracka Obamy, Dan Barber, zajmuje się przyrządzaniem potraw typu no waste. Stworzył nawet restaurację, w której serwowano właśnie takie dania. Współpracował wówczas m.in. z Gordonem Ramsayem i Wojciechem Modestem Amarem. Gościom podawano posiłki przyrządzone z resztek jedzenia pobieranych od lokalnych rolników.

Aleksander Baron  wykorzystywał odpadki z jednego z programów kulinarnych i tworzył z nich różne dania. Z okazji jubileuszu programu Kuchnia+ przygotował kolację z samych resztek, która wprawiła zaproszonych gości w zachwyt.

Może warto spróbować?

W świecie, w którym jeden trend goni drugi, wydawać by się mogło, że zero waste to kolejny hipsterski wymysł tych, którzy nie wiedzą już, co mają zrobić ze swoim życiem.  Jednak, gdy przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, okazuje się że ta moda może być właściwą odpowiedzią na wszechobecny konsumpcjonizm oraz erę jednorazówek. Co najbardziej kuszące, mogłaby również stać się wytchnieniem dla naszego portfela.  Istnieje dużo blogów oraz książek, po które warto sięgnąć, by poznać podstawy zero waste i wprowadzić konieczne zmiany. Mamy szansę dużo polepszyć w naszych nawykach żywieniowych, nie ponosząc właściwie żadnych nakładów finansowych. A na ile sposobów może wykorzystać zaoszczędzone w ten sposób pieniądze czteroosobowa rodzina? Ponadto poszerzymy nasze horyzonty kulinarne, poznając zdrowe, ciekawe i proste przepisy na smaczne dania. Jakkolwiek można mieć wątpliwości, czy sprawdzi się poza aspektem żywieniowym, to niewątpliwie warto wypróbować to zjawisko właśnie pod tym kątem. Jeżeli nic nie tracimy, a możemy tylko zyskać, to czemu by nie spróbować?

Justyna Kania
marie.kramer@onet.pl

Zdjęcie: Joanna Trąbka

Źródła:

1. K. Pawlicka, Sztaby marketingowców pracują nad tym, żebyśmy robili jak największe zakupy (http://kobieta.interia.pl/kuchnia/news-sztaby-marketingowcow-pracuja-nad-tym-zebysmy-robili-jak-naj,).