River Phoenix był wschodzącą gwiazdą Hollywood, dorastającą w rodzinie o dość niezwykłej genealogii, najstarszą z pięciorga rodzeństwa i tragicznie zmarłą w wieku 23 lat. W ciągu swojej kariery, trwającej zaledwie 11 lat, aktor zdążył zagrać w 19 filmach i trzech serialach, dzięki czemu pozostał na zawsze żywy w pamięci fanów.
Starszy brat Rain, Joaquina, Liberty i Summer, był synem Johna Lee Bottoma i Arlyn Dunetz. Najwcześniejsze lata życia spędził wraz z rodziną w sekcie Dzieci Boga w Wenezueli. Kiedy przyszły aktor miał siedem lat, państwo Bottomowie zadecydowali o opuszczeniu sekty i zamieszkaniu na Florydzie. Zmienili również nazwisko na Phoenix, które miało być symbolem odrodzenia ich rodziny. Ze względu na trudną sytuację materialną rodziny najstarsi spośród rodzeństwa szybko znaleźli sposób na pomoc finansową dla rodziców – zarabiali poprzez granie i śpiewanie na ulicach Caracas.
Pierwsze występy
Aktorskim debiutem Rivera była rola w serialu Siedem narzeczonych dla siedmiu braci. Jego pierwsze występy w filmach miały natomiast miejsce w 1985 roku, kiedy to zagrał w dwóch produkcjach: nieprzetłumaczonym na język polski filmie Survivng oraz skierowanej do najmłodszych widzów opowieści o tytule Badacze kosmosu. Nie były to role, w których Phoenix mógł wykazać się swoimi zdolnościami, jednak już rok później zagrał w dwóch ważnych filmach. Pierwszym z nich była ekranizacja opowiadania Stephena Kinga Stań przy mnie, opowiadająca o wakacjach czwórki przyjaciół. Drugim istotnym filmem była natomiast niezwykła historia o tym, jak trudno balansować na cienkiej granicy między rajem na ziemi a piekłem, w które raj zaskakująco szybko może się przerodzić. W Wybrzeżu moskitów, o którym tutaj mowa, przyszła gwiazda zagrała u boku sław, takich jak Harrison Ford czy Helen Mirren. Na planie produkcji Phoenix spotkał również po raz pierwszy jedną ze swoich przyszłych partnerek – Marthę Plimpton.
Rozwój kariery
Rok później River Phoenix potwierdził swoje zdolności aktorskie występem w filmie Sidneya Lumeta Stracone lata. Za rolę uzdolnionego muzycznie chłopaka, który musi wybrać między pozostaniem przy rodzinie a pójściem swoją drogą, aktor dostał nominację do Oscara w kategorii najlepszej roli drugoplanowej. Po Straconych latach Phoenix musiał jednak czekać aż trzy lata, by dostać kolejną szansę na uzewnętrznienie swojego talentu.
Moje własne Idaho i początek końca
Taką możliwością okazała się być produkcja w reżyserii Gusa Van Santa, w której Phoenix mógł zagrać u boku Keanu Reevesa. Niezwykła i oniryczna opowieść o poszukiwaniu własnej tożsamości oznaczała dla młodego aktora wiele przygotowań. Wiarygodne zagranie homoseksualnego, uzależnionego od narkotyków narkoleptyka wymagało od Rivera poznania specyficznego środowiska i było to dla niego prawdopodobnie jednym z pierwszych poważnych kontaktów z narkotykami. Po tej produkcji aktor zagrał jeszcze w kilku filmach, jednak bez większych sukcesów.
Wszechstronność talentów
Warto wspomnieć, że aktorstwo nie było jedyną pasją Rivera Phoenixa. Choć nigdy nie chodził do szkoły, posiadał rozmaite zainteresowania, a jego styl życia i wyznawane wartości niejako wyprzedzały swoją epokę. Równie ważna jak granie w filmach i serialach była dla aktora muzyka – grał on na gitarze, śpiewał, a nawet skomponował kilka piosenek. Razem z siostrą założyli zespół Aleka’s Attic.
Od siódmego roku życia był – podobnie jak reszta rodziny – weganinem. Phoenix dbał również o dobro planety: od rzeczy, zdawać by się mogło, błahych, aż po ogromne wyrzeczenia. Nie korzystał z niczego, co było produktem pochodzenia zwierzęcego – nie używał prezerwatyw, uważając, że szkodzą środowisku. W dodatku wykupił kilkaset arów lasów deszczowych w Ameryce Południowej, by ratować je przed wycinką. Wspierał także finansowo organizację PETA.
Feralne Halloween
River Phoenix przyjaźnił się również z takimi sławami jak Leonardo DiCaprio, Johnny Depp czy członkowie zespołu Red Hot Chili Peppers. Jednocześnie nie do końca radził sobie ze sławą. Matka aktora w wywiadzie dla „Esquire” mówiła: „Często życzył sobie być anonimowy. Ale nigdy nie był. Kiedy nie był gwiazdą kina, był misjonarzem. Jest w tym piękno – człowiek z misją, lider – ale jest w tym również dużo samotności”. Aktor kochał występowanie w filmach i serialach, nie mógł jednak znieść świata Hollywood. Niedługo przed śmiercią próbował pogodzić bycie „zwyczajnym” człowiekiem z aktorstwem. Na planie filmu Dark blood Phoenix powiedział francuskiemu dziennikarzowi: „W wywiadach także grałem postacie, którymi nie byłem. Kłamałem i często zaprzeczałem sobie, żeby wprawić ludzi w zdumienie. Skończyłem z tym, bo nie mam już nic do ukrycia. Naprawdę jestem całkiem zwyczajną osobą”. Frustrację wynikającą z niemożności pogodzenia kariery z życiem, jakie chciałby prowadzić, aktor „leczył” narkotykami.
31 października 1993 roku River, wraz z młodszym bratem Joaquinem, siostrą Rain i swoją dziewczyną (aktorką Samanthą Mathis), przebywał na terenie klubu należącego do Johnny’ego Deppa – Viper Room. Choć pierwotnie zakładał, że zostawi tam swoje rodzeństwo i opuści lokal, po namowie znajomych zmienił zdanie, skuszony obietnicą występu z Flea z Red Hot Chili Peppers czy Johnnym Deppem. Wtedy jednak chłopak źle się poczuł, a po kłótni z ochroniarzem został wyprowadzony z lokalu bocznymi drzwiami. Niedługi czas później aktor upadł na chodnik z napadem drgawek i konwulsji. Umierał na oczach przerażonych bliskich – Joaquina, Rain i Samanthy. W internecie do dziś krąży dramatyczne nagranie, w którym przyszły Joker wzywa pogotowie do starszego brata, prawdopodobnie ze świadomością, że mogą to być ostatnie chwile jego życia.
Dziedzictwo
Po młodym aktorze zostało coś więcej niż tylko role w filmach i serialach oraz nagrane piosenki. Mianowicie pozostała legenda, a przyjaciele Rivera, tacy jak młodszy brat Joaquin Phoenix (dziś zdobywca Oscara), Leonardo DiCaprio, Keanu Reeves czy Johnny Depp, przechowują wspomnienia o wybitnym aktorze. Również jemu członkowie zespołu R.E.M. zadedykowali swój album Monster.
Ewelina Kawka
ewa-elina@o2.pl
Źródła:
River Phoenix. (filmweb.pl/person/River+Phoenix-8132);
M. Krebs: River Phoenix – Wspomnienie. (filmawka.pl/river-phoenix-wspomnienie/);
N. Jeziorek: River Phoenix: Złoty chłopiec Hollywood. (vogue.pl/a/river-phoenix-zloty-chlopiec-hollywood).